KERKUS ARBORYSTYKA

Właściwe posadzenie drzewa zależy w głównej mierze od osoby wykonującej nasadzenie. Musi uwzględnić takie rzeczy jak wymagania inwestora, warunki środowiskowe, perspektywy rozwoju. Po dobraniu gatunku, należy wybrać dobrej jakości sadzonkę, a następnie odpowiednio umieścić w gruncie. Stosowane przez nas metody opisywane w Europejskim Przewodniku Sadzenia Drzew i Palm pozwalają optymalnie dokonać nasadzenia, by drzewo się przyjęło. Zauważyć należy, że w Polsce bardzo duża część nasadzeń drzew nie przyjmuje się ze względu na nieprawidłowe sadzenie oraz kiepskiej jakości materiał szkółkarski.

Właściwe nasadzenie jest zaledwie pierwszym krokiem w dbaniu o pożądany rozwój drzewa. W ciągu kolejnych lat należy wykonywać zabiegi pielęgnacyjne takie jak kontrole czy cięcia. Pozwalają wyeliminować z dorosłego życia drzewa problemy m.in. słabe rozwidlenia, wieloprzewodnikowość, skrajnia formowana przez zbyt rozległe cięcia (które można przecież wykonywać w młodym wieku, gdy średnice usuwanych gałęzi są małe a rany dobrze się goją). Należą do nich również kolizje z budynkami i infrastrukturą.

Wraz z wiekiem w młodym drzewie zachodzą zmiany świadczące o przechodzeniu w fazę dojrzałości. Najbardziej widoczną jest stabilizowanie się wzrostu i kształtu zewnętrznego korony. Drzewo zaczyna intensywniej odrzucać niewydajne, niepotrzebne gałęzie. Wady strukturalne, jak słabe wiązania między konarami, zaczynają stawać się coraz mniej bezpieczne. Dobry arborysta będzie w stanie wychwycić potencjalne problemy i im w odpowiedni sposób zaradzić.

W tej fazie życia drzewa zazwyczaj potrzebujemy usunąć z niego gałęzie zamierające, martwe, chore i ocierające się, zabezpieczyć rozwidlenie za pomocą wiązania czy dokonać przeswietlenia korony symulującego naturalne odrzucanie gałęzi. Korzystne jest również zadbanie o otoczenie drzewa – odpowiednie ściółkowanie czy wyeliminowanie szkodliwych dla drzewa i bezpieczeństwa czynników – przykładowo płytkie podlewanie trawnika w otoczeniu drzewa skutkuje wypłycaniem systemu korzeniowego i utratą stabilności drzewa w gruncie.

Drzewa sędziwe i drzewa weterańskie są z punktu widzenia ekologii najcenniejsze. Obfitość życia znajdującego schronienie w ich otoczeniu jest niemożliwa do odtworzenia w sposób sztuczny bez wydawania wręcz astronomicznych sum pieniędzy. Można wręcz śmiało stwierdzić, że samo drzewo sędziwe i ukształtowane przez niego otoczenie jest niesamowicie bogatym ekosystemem. Składa się na nie życie glebowe stymulowane przez działalność korzeni, natomiast w martwym drewnie pni żyją różnego rodzaju grzyby, będące pożywieniem insektów, te z kolei padające ofiarą ptaków żyjących w koronie drzewa lub którejś dziupli.

Ten złożony ekosystem zazwyczaj potrzebuje albo ograniczenia naszej ingerencji w jego sprawy, albo poprawy warunków bytowania lub bezpieczeństwa drzewa. W tym etapie życia drzewa zazwyczaj powinno się ograniczyć ingerencję człowieka. W zależności od potrzeb arborysta może wykonać usuwanie nadmiaru martwych gałęzi, zakładanie wiązań, wykonywanie cięć odmładzających koronę. Choć najważniejsze powinno być zadbanie o warunki siedliskowe drzewa. Dobry arborysta będzie w stanie zarówno zidentyfikować niewidoczne dla laika problemy, jak i zaproponować i przeprowadzić ich rozwiązanie.

Polegają na zabezpieczeniu zagrożonego rozłamaniem rozwidlenia lub konaru za pomocą dobranego w zależności od wielkości zabezpieczanego elementu systemem lin lub pasów. Prawidłowo wykonane wiązanie zostaje wykonane z materiałów o właściwych parametrach mechanicznych, dobrze znoszących promieniowanie UV i warunki pogodowe. Gwarantem spełnienia takich wymogów są stosowane przez arborystę systemy spełniające wymogi niemieckiej normy ZTV Baumpflege wydawanej przez organizację FLL. Właściwe zaprojektowanie i założenie wiązania wymaga posiadania wiedzy i kwalifikacji potwierdzonych np. certyfikatem EAC European Tree Worker. Źle założone wiązanie nie zabezpiecza otoczenia drzewa i może doprowadzić do osłabiania i wyłamywania konarów, a nawet do upadku drzewa.

Ocenę stanu drzewa można porównać do diagnozy lekarskiej – źle wykonana będzie prowadzić do pogorzenia stanu „zdrowia” i bezpieczeństwa w otoczeniu drzewa. Wykonana we właściwy sposób będzie stanowić podstawę do zalecenia właściwych prac dla arborysty – poprawiających bezpieczeństwo i zachowujących drzewo w zdrowiu na kolejne lata.

Metoda VTA oznacza ocenę stanu drzewa metodą wizualną i z wykorzystaniem prostych narzędzi – młotka i sondy arborystycznej, służących kolejno ocenie pnia i korzeni. Stanowi podstawę do zalecenia zabiegów do wykonania na drzewie lub wykonania pogłębionych badań (badania wnętrza pnia tomografem sonicznym lub wykonanie próby obciążeniowej).

Wycinkę należy traktować jako ostateczność i rozważać kiedy nie jest możliwe zachowanie drzewa. W momencie występowania wrażliwych elementów otoczenia, które mogłyby ucierpieć w trakcie powalania drzewa, jak na przykład budynki, linie napowietrzne czy droga konieczne staje się wycinanie drzewa fragmentami, a przy braku możliwości ustawienia podnośnika – zastosowanie technik alpinistycznych z opcjonalnym linowym opuszczaniem urobku.

Jeżeli z kolei potrzebujemy usunąć pień po wycince, zwany inaczej karpą, to najprostszym rozwiązaniem staje się zastosowanie frezarki do pni. Stosuję maszynę usuwającą pozostałość drzewa na głębokość do 15 cm poniżej gruntu.

Referencje